Een sociale, leefbare, duurzame gemeenschap met goede voorzieningen!

Fractievoorzitter Ellen Bruins Slot tijdens de PPN vergadering:
De PvdA wil een sociale, leefbare, dus ook duurzame gemeenschap met goede voorzieningen vormen, waarin zelfstandigheid voorop staat. Maar waar mensen die het moeilijk hebben en buiten de boot dreigen te vallen, kunnen terugvallen op het sociale vangnet.

Als derde op rij nu tijd voor de speerpunten van de PvdA Fractie.
Vorig jaar stond ik hier met een pop aan touwtjes, om te symboliseren  hoe afhankelijk wij gemeentelijk zijn van Europa en Den Haag. Daarin is niets veranderd, de onduidelijkheden zijn nog steeds groot. De 3 %s norm vanuit Europa is niet van tafel.

Door uit te gaan van eigen kracht en het Frysk of zelfs het Tytsjerksteradiels eigene, maken we die denkbeeldige touwtjes waaraan wij lijken te lopen flexibel en kunnen we ze oprekken om voor onze burgers een leefbare en sociale gemeente te blijven.

Dat is wat de PvdA wil: een sociale en leefbare, dus ook duurzame, gemeenschap met goede voorzieningen vormen, waarin zelfstandigheid voorop staat. Maar waar de mensen die het moeilijk hebben en buiten de boot dreigen te vallen, kunnen terugvallen op een goed sociaal vangnet.

Hoe houd je dat in stand en krijg je dat in deze tijd nog voor elkaar?

Door alle ontwikkelingen die op ons af komen en die geld gaan kosten, zoals de Jeugdzorg, de AWBZ en de Participatiewet, oftewel de drie decentralisaties, komt het gemeentelijk budget onder druk te staan. Terwijl we daarnaast rekening moeten houden met rijks bezuinigingen. Het is wel duidelijk dat deze ontwikkelingen niet alleen opgevangen kunnen worden met de nu ingezette samenwerking met Achtkarspelen, hoe belangrijk wij deze samenwerking ook  vinden. Ons in ziens verdient deze samenwerking een positieve impuls. De kost gaat voor de baat uit, al moet de baat zo langzamerhand wel gaan komen.

De insteek die het College kiest bij deze PPN heeft voor een groot deel onze steun. Dat er bezuinigd moet gaan worden is duidelijk en de keus niet over je graf heen willen regeren is wat ons betreft respectabel. Hoe strak we daarin willen zijn komt bij de behandeling van de programma’s terug. Ook dienen we daar mogelijk een aantal moties in.

We pleiten voor een gedegen voorbereiding van nieuwe bezuinigingen, gebruik makend van de goede ervaringen in 2010-2011.  We roepen het college op om de vaart erin te houden, zodat na de verkiezingen van 2014 er op korte termijn een plan gemaakt kan worden. Wij denken hierbij ook aan innovatieve manieren, zoals aan samenwerking met maatschappelijke organisaties, zorgverzekeraar de Friesland, de GGD-en, en bedrijven.

De Pilot burgerparticipatie heeft ons aan het denken gezet.

Want wat hebben wij geleerd van deze Pilot? Meerdere keren is gezegd in de Raad dat het jammer was dat al lopende projecten niet mee konden draaien in de Pilot. Kijk, daar zeg je wat: al lopende projecten. Want die zijn er zeker.

Wij hebben al heel veel burgerparticipatie in onze gemeente. Voorbeelden te over:

• de nieuwe inrichting van het Breed in Eastermar,
• zelfwerkzaamheid aan het multifunctionele centrum in Noardburgum,
• in de voorbereiding van de traverse Trynwâlden heeft een groep burgers een grote rol gespeeld,
• Garyp heeft een zwembad draaiend op vrijwilligers en in Gytsjerk regelt de stichting Swim dit naar tevredenheid met behulp van vrijwillige schoonmakers,
• het Skewiel mobiel wordt gereden door vrijwilligers,
• in Aldtsjerk wordt een uitbreidingsplan uitgedacht en voorbereid door burgers,
• in Earnewâld wordt door Dorpsbelang en betrokken burgers nagedacht over een breder gebruik van de school,
• in Gytsjerk werkt een groep vrijwilligers aan de vernieuwing van het centrum,
• in Oentsjerk hebben we Grientsjerk

en dan heb ik nog geen voorbeelden gegeven van de activiteiten die sportclubs en vanuit de kerken en de verschillende dorpshuizen worden georganiseerd.

Wat maakt nou dat Burgers elkaar vinden in een initiatief? Is dat persoonsgebonden?  Als er een gezamenlijk belang is? Hoe vinden mensen elkaar? Wat is er nodig om een initiatief te doen slagen? Hoe blijven mensen op de langere duur enthousiast? Wanneer mislukt een initiatief en wat ontbreekt er dan?

Op het moment dat we antwoord krijgen en hebben op deze vragen, kunnen we vervolgvragen gaan stellen: Wat kan de gemeente doen om voorwaarden te scheppen? Doen we dat al en is dat dan de manier die werkt? Waarom werkt de ene keer iets wel en de andere keer niet? Wanneer kan een gemeente loslaten en overlaten aan burgers en waar is hulp en toezicht nodig?

De Pilot heeft op deze vragen geen antwoord gegeven.

De PvdA is van mening dat wij heel veel kunnen hebben aan antwoorden op deze vragen en wij pleitten dus voor een duidelijk antwoord. We willen weten hoe deze processen werken. Dan kunnen we aansluiten en ondersteunen bij het ontstaan van initiatieven en initiëren waar mogelijk. Zodat onze burgers weten wat de gemeente te bieden heeft als zij initiatief nemen. Dan kan de term burgerparticipatie vervangen worden door overheidsparticipatie of gewoon participatie. De digitale ontwikkeling kan hierbij helpen: de ‘Wisdom of de crowd’ gebruiken voor nuttige projecten met draagvlak en de site “Meidwaan” uitbouwen tot een digitaal kennisplatform van inwoners.

De kanteling in de zorg, binnen de WMO, heeft nu al financieel voordeel  opgeleverd. Met het eerst kijken naar de mogelijkheden die mensen zelf hebben, doe je een beroep op eigen kracht en burgerparticipatie.  De vraag welke effecten dit heeft voor kwetsbare mensen, is voor de PvdA een hele belangrijke. Immers, juist voor mensen die er zelf niet uitkomen, willen wij menswaardige zorg houden.
Daar tegenover staat dat als we minder te besteden hebben, we een goede afweging moeten maken welke mensen het hardst ondersteuning nodig hebben. Alleen zo kun je solidariteit blijven verwachten.

Door krimp raken we meer op elkaar aangewezen. Een kleinere groep mensen draagt de maatschappij. Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat iedereen mee doet, dat iedereen participeert! Middels Dyn Ynset bijvoorbeeld. De wethouder Sociale zaken vertelde tijdens de laatste Raad dat heel veel mensen met een uitkering al enige vorm van vrijwilligerswerk doen. Dat is fantastisch!

Door krimp staan een aantal scholen in onze gemeente onder druk. Het mooist zou zijn dat ieder dorp een school kan behouden en wat de PvdA betreft worden dit dat samenwerkingsscholen waar iedereen zich thuis kan voelen. Het is nodig dat de gemeente met schoolbesturen en kindorganisaties een gemeentelijk/regionaal plan gaat opstellen wat betreft huisvesting. De PvdA vindt het logisch dat als scholen clusteren, ook andere voorzieningen clusteren. Wij willen denken vanuit wat goed is voor het dorp en de kinderen.

Tja, en wat is nu specifiek de Partij van de Arbeid?

Wij zijn een coalitiepartij, zowel lokaal als landelijk, die binnen de samenwerking met andere partijen onze doelen wil bereiken. Samenwerking zoeken met andere partijen is dus essentieel.

• Nu strak kiezen en voorsorteren op de komende bezuinigingsronde past prima bij de VVD.
• Ons pleidooi voor kennis opdoen met overheidsparticipatie zal het CDA wel aanspreken.
• Met GBT hebben we onze financieel kritische houding gemeen.
• Het uitbouwen van de Tytsjerksteradielse norm, het Frysk eigene, past goed bij de FNP.
• dan de Christen Unie: het sociaal vangnet behouden ligt ons beiden na aan het hart.
• ‘laat duizend bloemen bloeien in plaats van kunstmest strooien’ is een kolfje naar de hand van Grien Links.

Tja, en wat is nu specifiek de Partij van de Arbeid:

Ik ben er dit betoog mee begonnen: De PvdA wil een sociale, leefbare en dus ook duurzame gemeenschap met goede voorzieningen vormen waarin de mensen die het moeilijk hebben en buiten de boot dreigen te vallen, kunnen terugvallen op een goed sociaal vangnet.

De grote uitdaging, de drie decentralisaties die eraan komen, wordt onze grote lakmoesproef. De financiële impact hiervan is groot.  Waar het rijk nu 43 miljoen uitgeeft, moeten wij als gemeente het straks met 30 miljoen doen. In onze gemeente gaat jaarlijks 60 miljoen om, dat bedrag gaat keer anderhalf dus naar 90 miljoen!

Tûk lokaal maatwurk en in het elkaar schuiven van activiteiten en organisaties is nodig. Heel belangrijk wordt vroegsignalering en preventie. Daarbij denken wij ook aan relatief kleine acties als het voorkomen van gehoorschade, obesitas en alcohol en drugsschade. Kleine acties, grote gevolgen!

De gemeente zou het goede voorbeeld kunnen geven door zich af te vragen hoe mantelzorgvriendelijk de eigen organisatie is. Bijvoorbeeld door een aantal jeugdigen zonder startkwalificatie voor de arbeidsmarkt een werkervaringsplaats te bieden, zodat deze categorie die heel moeilijk invoegt in het arbeidsproces in ieder  geval werkritme en ervaring heeft opgedaan.

Alle mogelijkheden die ik tot nu toe genoemd heb, zullen moeten worden ingezet om deze operatie te doen slagen. Een totaalpakket van preventie, innoveren, overheidsparticipatie, digitale mogelijkheden, eigen kracht, in elkaar schuiven en bezuinigen moet leiden tot meer doen met minder.

Waarbij de inzet van de PvdA is dat niemand over de rand valt. Daarom is het zo nodig de samenwerking te zoeken met andere gemeenten, maatschappelijke organisaties, met burgers en bedrijven in onze gemeente. Om slûchslim, mei tuk lokaal gear- en maatwurk safolle mooglik te dwaan. Er staat niemand aan de kant. Iedereen doet mee!