Congres PvdA in Leeuwarden in teken illegaliteit & strafbaarstelling

Een enerverend congres hebben we beleefd, die 27e april in Leeuwarden. Met een behoorlijke delegatie was de PvdA Tytsjerksteradiel daar vertegenwoordigd om met in grote getale opgekomen partijgenoten uit het hele land te spreken over ledendemocratie, de coalitie met de VVD en een schier oneindig aantal moties over zeer uiteenlopende onderwerpen.

Terphuis

Alle aandacht ging echter uit naar één van die moties, nummer 41, die opriep de strafbaarstelling van illegaliteit zoals dat in het regeerakkoord is opgenomen, niet te steunen. Een groot aantal sprekers hierbij, maar één van hen, Sander Terphuis, stal de show. Deze van oorsprong Iraanse asielzoeker wist waarover hij sprak: toen hij in het AZC van Burgum verbleef, doodsbang om uitgezet te worden, heeft hij een tijdlang ondergedoken gezeten, geholpen door Vluchtelingenwerk Tytsjerksteradiel. “Ik ben de Friezen daarvoor nog altijd dankbaar,” aldus Terphuis, die zijn Iraanse geboortenaam vernederlandste nadat hij uiteindelijk hier mocht blijven. Samen met zijn vrouw – afkomstig uit Eastermar – woont hij inmiddels in Den Haag, waar hij als jurist werkt.

Iedereen binnen de PvdA is er eigenlijk wel van overtuigd dat strafbaarstelling van illegaliteit geen oplossing is van het probleem. Ik merk overigens dat ook veel VVD’ers dit vinden, maar er is richting PVV een stap gezet, om te voorkomen dat veel VVD-kiezers naar die partij overstappen. Illegalen, of ongedocumenteerden zoals op het congres als betere benaming werd voorgesteld, die worden aangehouden, krijgen een boete in dit systeem. Die kan – uiteraard – niet betaald worden, waarna opsluiting volgt. Ook is het plan om dit als een misdrijf te beschouwen.

Regeerakkoord

Diederik Samsom was heel helder in zijn verhaal: ik ben het inhoudelijk helemaal met jullie eens, maar kan dit richting coalitiepartner niet overeind houden. Wij hebben – met instemming van het congres – onze handtekening onder het regeerakkoord gezet, hebben daarmee voor ons belangrijke zaken als het kinderpardon binnengehaald en kunnen nu niet een nadrukkelijke wens van de VVD tegenhouden. Wel wordt er al gewerkt aan aanpassing van het voorstel. Zo zou het geen misdrijf moeten worden, maar een overtreding (geen strafblad) en moet er iets gedaan worden aan de grote aantallen mensen die nu al in vreemdelingendetentie zitten en die nergens heen kunnen.

De partijleider kon het congres niet volledig overtuigen. Hoewel veel mensen begrip hadden voor zijn uitleg en bestuurlijke opstelling – “ook wij zullen moeten slikken” – verlieten ook veel partijgenoten het congres in grote teleurstelling en zelfs woede. “Over mensen sluit je geen compromissen”, was de stelling van Terphuis die veel werd gehoord.

Eerlijk

Natuurlijk raakt dit onderwerp onze partij diep en ik ben er eigenlijk ook wel trots op dat dit zo is: onze grootste zorg en pijn zit niet in onze eigen portemonnee, maar bij het lot van een groep zeer kwetsbaren in onze maatschappij. Aan de andere kant is deze groep zeer divers en is ook bekend dat er grote aantallen mensen tussen zitten die diep in de criminaliteit gedoken zijn. Met die intentie hier ook zijn gekomen. Strafbaarstelling lost dit probleem echter niet op, dat daar iets moet gebeuren, is iedereen het wel over eens.

Ik heb respect voor de eerlijke koers die Diederik Samsom blijft kiezen. Er is ons door hem nooit beloofd dat het gemakkelijk zou worden. Dat we meerdere malen diep zouden moeten slikken en pijnlijke maatregelen moeten accepteren, is vanaf dag 1 duidelijk geweest. En ook nu draait hij er niet omheen: regeren betekent aanpassen en soms door de zure appel heen. Het lijkt me echter wel dat er met de coalitiepartner moet worden gesproken, in een eerder stadium kon dat andersom ook. Opstand in de eigen achterban maakt het kabinet zwakker en met de ingrijpende maatregelen die er nog aan staan te komen, is dat erg gevaarlijk. Dat zou ook de VVD een zorg (moeten) zijn.

Het verhaal is natuurlijk nog niet afgelopen: er komt een ledenraad en de discussie binnen de partij gaat door. Ik ben blij met een duidelijke, eerlijke partijleiding, die de leden serieus neemt zonder valse verwachtingen te wekken.

(op persoonlijke titel, mei 2013)